عباسینیا (1391)، در کتاب خود با عنوان مدارس شاداب، دانش آموزان شاد» ویژگی مدارس شاد را در مهربانی و روابط انسانی افراد میداند. از نظر وی، عوامل مؤثر در شادابی مدارس عبارتاند از:
• توجه به فضای فیزیکی مدرسه
• تجدیدنظر در کیفیت فعالیتهای آموزشی و توجه به شاخصهای نشاط
• ایجاد روابط انسانی مطلوب
• استفاده از روشهای فعال تدریس
• آموزش ارزشهای انسانی
• استفاده از روشهای ساده و جذاب در آموزش
• معرفی الگوهای مناسب
• تشویق و ارزشگذاری فعالیتهای دانش آموزان برای ایجاد عزت و اعتمادبهنفس
• آموزش روابط اجتماعی مناسب به دانش آموزان
• توجه به معیارهای شادیآفرین در سنین مختلف (کودکی: توجه به نیازهای جسمی و روانی ـ نوجوانی: پذیرش فرد از طرف خانواده و گروه همسالان و موفقیت در کارهای شخصی و تحصیلی ـ جوانی: کسب مهارتهای لازم برای تصدی شغل، پیشرفت در کار و تحصیل)
• نقش دولت در افزایش شادمانی: جلوگیری از رواج و پخش برنامههای مروج خشونت ـ ترویج محبت و زندگی متعادل در تولیدات رسانهای ـ آموزش تکریم و سپاس از طبیعت ـ تأمین شغل، بهداشت و درمان و هزینه معیشت مردم
• آموزش ارزشمندی کار و تلاش
• تشویق دانش آموزان به خلاقیت و نوآوری و ایجاد بسترهای لازم برای بروز استعدادها
• همکاری آگاهانه و مشارکت همهجانبه اولیا با مدرسه.
جعفری و همکاران (1387) در مطالعه خود به بررسی عوامل مؤثر در شادابی مدارس پرداخته و نتیجه گرفتهاند که عوامل فردی، عوامل اجتماعی ـ فرهنگی، عوامل کالبدی و سبک مدیریت مشارکتی، در شادابی مدارس مؤثرند و از طرفی، مدیریت آمرانه در مدارس میتواند شادابی مدارس را کاهش دهد. آنها همچنین برای افزایش شادی و نشاط در مدارس موارد زیر را پیشنهاد دادهاند:
مشارکت کارکنان مدرسه در اداره امور، آموزش به خانوادهها از طریق انجمن اولیا و مربیان، استفاده از روشهای فعال تدریس، برگزاری جلسات بحث آزاد جهت بیان انتظارات دانش آموزان بدون نگرانی و اضطراب، برنامهریزی برای بهبود وضعیت فیزیکی مدرسه از قبیل استفاده از رنگهای ملایم و شاد، نور و تهویه مناسب، توجه به معماری و بازسازی مدارس و ایجاد امکانات تفریحی.
رضایی (1386) در کتاب خود به نام چگونه مدرسهای شاد داشته باشیم»، شادی و نشاط را باعث ارتقای انگیزههای حضور و تلاش در مدرسه معرفی میکند. او عوامل ایجاد مدرسه شاد را به شرح زیر بیان کرده است:
• زیباسازی و بهسازی فضای مدرسه: توسعه فضای سبز، ارتقای بهداشت و خدمات بهداشتی در مدرسه، توجه به ورزش و فضای تحرک و بازی.
• بهبود روابط انسانی و فضای عاطفی مدارس: تغییر نگرش اولیا، مربیان و دانش آموزان از طریق جلب مشارکت آنان در اداره امور مدرسه.
• ایجاد جو سازمانی مطلوب: احترام مدیر به کارکنان، تقویت روحیه کار گروهی و مشارکت، توجه به مشکلات افراد و انتظارات آنان، روابط حسنه افراد با یکدیگر، برگزاری جلسات مشترک با اولیا و مربیان و دانش آموزان، برگزاری جلسات و برنامههای غیررسمی با دانش آموزان.
• اصلاح شیوه های مدیریت: مشارکت دانش آموزان و اولیا در اداره امور مدرسه، فعالسازی مجامع و تشکلهای دانشآموزی، بهرهگیری از مدیریت مشارکتی.
• توسعه فعالیت های آموزشی و پرورشی با رویکردهای نوین: اهمیت دادن و توجه به ارزشیابی مستمر، فعالیتهای فرهنگی و هنری و فعالیتهای مکمل و فوق برنامه.
• اصلاح و بهبود روشهای تدریس: کاربست روشهای نوین و فعال در فرایند یاددهی ـ یادگیری، بهکارگیری راهکارها و راهبردهای کلاس شاد، توسعه و کاربرد روشهای تشویق کلامی و غیرکلامی.
• رنگ و پوشش دانش آموزان: توجه به ویژگی و خصوصیات روانی رنگها، روانشناسی رنگ ها در دورههای مختلف تحصیلی، توجه به دیدگاه اسلام درباره رنگها.
وی در ادامه، راهبردهای زیر را برای افزایش شادی و نشاط در مدرسه توصیه میکند: تنوع در اجرای مراسم آغازین، برنامهریزی اوقات فراغت دانش آموزان، مدیریت زنگ تفریح، اجرای برنامههای شادیبخش، رفع موانع و عوامل بازدارنده شادی.
اکبرزاده و حقیقی (1386) در کتاب خود با عنوان مدیریت شادی در مدرسه»، شادی را امری ذاتی و درونی میدانند که بر رفتار و اندیشه انسان تأثیر میگذارد. آنها در ادامه، عوامل مؤثر در شادی مدارس را به این ترتیب برمیشمرند:
ـ امکانات فیزیکی: ساختمان مدرسه، میزها و نحوه چیدمان آنها، درهای ورودی، فضای سبز موجود، تابلوها، وسعت حیاط و کلاسها و. .
ـ نیروی انسانی: بارزترین و شاخصترین مؤلفه ایجاد شادی در مدرسه است و از طریق تعاملات مختلف، فرایند شادی را تنظیم و هدایت میکند.
ـ تعاملات: شامل رابطه مدیر با دانش آموزان، رابطه مدیر با معلمان و سایر کارکنان.
آنها همچنین چهارده مورد را بهعنوان موانع شادی در مدرسه یاد میکنند:
شیوههای تدریس غیرخلاق و نامتناسب، برنامههای تحصیلی نامناسب، نادیده گرفتن احساسات دانش آموزان، اصطکاک فرهنگی و اقتصادی مدرسه با جامعه، استفاده نکردن از اصطلاحات مثبت و شادیآفرین، برچسب زدن عجولانه به دانش آموزان، سیستم ارزشیابی نمرهمحور، امر و نهی بیش از حد اولیای مدرسه، قوانین تحمیلی، سخنرانیهای طولانی و انتزاعی، باور عموم جامعه به ارزش تحصیل و انتظارات نامعقول والدین، فقر اقتصادی خانوادهها، شلوغی کلاسها و ایجاد اشکال در تعامل احساسی معلم و دانشآموز و مدیر، اضطراب و ترس از امتحان، عوامل روانی و شخصیتی چون کمرویی، پرخاشگری و عدم اعتمادبهنفس، توجه بیش از حد کارکنان مدرسه به ضوابط اداری، منابع مالی محدود و برطرف نشدن نیازهای آموزشی و پرورشی دانش آموزان، ساختمانهای مستهلک و قدیمی مدارس، تغذیه نامناسب دانش آموزان.
در نهایت، راهکارهای تولید شادی در مدارس را نیز به شرح زیر بیان میکنند:
استفاه از رنگ و نور، امکانات فیزیکی، روشهای نوین تدریس، موسیقی، ورزش، نماز جماعت، هفته شادی، صلوات، فضای سبز، فضای باز و گسترده، اجرای طرحهای دانشآموزمحوری، اردوها، بازیها، کاهش اضطراب امتحان، تشویق، نظافت.
صادقی (1385) عوامل ایجاد مدرسه شاد و بانشاط را به ترتیب زیر بیان کرده است:
• کاهش بار درسی
• آموزش مهارتهای زندگی
• انجام دادن فعالیتهای شادیبخش
• انتقال مناسب اطلاعات
• زیباسازی محیط
• شکوفایی استعدادها و کنجکاوی دانش آموزان
• استفاده از دبیران با شایستگیهای مناسب
• فراهم کردن امکانات رفاهی و تجهیزات مدرسه
• پرهیز کارکنان مدرسه از تبعیض و اجبار
• برنامهریزی صحیح آموزشی
• فراهم ساختن امکانات آزمایشگاهی و کارگاهی
• جلب مشارکت دانشآموران در کارها
• سالمسازی محیط
• تقویت خلاقیت و نوآوری در دانش آموزان
• انجام دادن کار گروهی
• انطباق امتحانات با محتوای درسی
• کاهش نگرانیهای دانش آموزان.
حاجیان (1385) با مطالعه موردی روی یک مجتمع آموزشی شاد، اصول استاندارد بر فعالیتهای یک مدرسه شاد را به شرح زیر می داند:
• مدیریت مشارکتی
• مشارکت دانش آموزان و معلمان در فعالیتهای آموزشی و تربیتی
• مشارکت خانوادهها در فعالیتهای مدرسه
• بهرهگیری از فرصتهای ویژهای چون روز تولد دانش آموزان و همچنین ایجاد محیط شاداب با برقراری تمهیدات مناسبی چون بهرهگیری از رنگها و ایجاد زمینههای مطلوب
• توجه به اصل نگرش، اصل دانش و اصل توانایی
• پیگیری، نظارت، تکمیل و اصلاح مداوم برنامهها.
نصر اصفهانی (1382) در مطالعه خود عوامل شادیآفرین در مدرسه را به صورت زیر معرفی کرده است:
اردوهای دانشآموزی، تفریح و انبساط روح، تحصیل درآمد، آموزش علم و تجربه، یادگیری آداب زندگی، آشنایی با افراد بافضیلت، موسیقی، امور دینی و مذهبی، روابط انسانی، ورزش صبحگاهی، فضای مدرسه، آراستگی معلم، نبود تحقیر و تنبیه بدنی، نوآوری.
طریقهدار (1379) دلایل نبود شادابی و نشاط در نوجوانان را خانههای کوچک و پر رفتوآمد، و نبود امکانات مناسب ورزشی و تفریحی میداند و معتقد است که این محدودیتها مانع آن میشوند که نوجوانان انرژیهای خود را آزاد کنند. او در ادامه بیان میکند که علاوه بر امکانات مادی، معنویت و آموزشهای دینی نیز از ضروریات شادیآفرینی در نوجوانان هستند.
منبع: سایت roshdmag.ir
دانش ,مدرسه ,آموزان ,عوامل ,شادی ,مدارس ,دانش آموزان ,توجه به ,دانش آموزان، ,در مدرسه ,شادی در ,عوامل ایجاد مدرسه
درباره این سایت